Coronavirussen in de schepping

Ondersteunt de recente uitbraak van het coronavirus het evolutiemodel?

Er is een nieuw virus, dat over de wereld raast. De meeste mensen noemen dat het ‘coronavirus’. De aanwezigheid van dit virus werd voor het eerst vastgesteld in Wuhan, in China. Het is inmiddels in meer dan 150 landen van de wereld opgedoken. Heel veel mensen zijn eraan gestorven.

Wat moeten we hiervan denken? Ondersteunen virussen de evolutietheorie? Kunnen we ze vanuit een scheppingscontext verklaren? Kan dit deel uitmaken van de ‘zeer goede’ schepping (Genesis 1:31)? Zet je schrap, want ik sta op het punt om dat wat je meent te weten over virussen op zijn kop te zetten.

De meeste virussen zijn nuttig

Het zal voor de meeste mensen als een schok komen als ze het horen, maar de meeste virussen zijn goed voor je. Weet je dat er net zoveel bacteriën in en op je lichaam zijn als dat er cellen in je lichaam zijn? Dat is waar! Maar het is ook waar dat je meer virussen dan bacteriën in je darmen hebt!

In feite speelt de virale populatie (het ‘viroom’^[1]Dit is een goede samenvatting van het viroom. Maar die is afkomstig van een evolutionaire bron. Gebruik die dus met de nodige voorzichtigheid: … Continue reading) een belangrijke rol bij het reguleren van het aantal en de soorten bacteriën in je lichaam.^[2]Hier is een document vanuit een Bijbels schepping-zondeval-perspectief over de belangrijke functie van het zoogdierviroom: Francis, J.W., Ingle, M., en Wood, T.C., Bacteriophages as beneficial … Continue reading Zonder die virale populatie zouden wij snel door die kleine hongerige bacteriën die in onze darmen leven, opgegeten worden.

Heb je ooit wel eens in de zee gezwommen? Dan heb je in een hoog geconcentreerde bacteriesoep rondgezwommen. Er zijn ontzettend veel bacteriën in het zeewater en heel veel verschillende soorten. Maar net zoals in je darmen, zijn er ook meer virussen dan bacteriën. Ze spelen waarschijnlijk een rol bij het handhaven en het in evenwicht houden van de bacteriële populatie in het zeewater.

Zouden er zelfs wel vissen kunnen bestaan als er geen virussen waren? Dat is een interessante vraag, waar een jonge ondernemende wetenschapper mogelijk eenmaal een antwoord op zal kunnen geven.

Wist je dat jouw cellen veel van dezelfde dingen produceren waar ook virussen van gemaakt zijn?

Heb je ooit wel eens in een meer gezwommen? Dan heb je in een soep van bacteriën en virussen gezwommen. Zwommen er in dat meer ook eenden, zwanen of ganzen rond? Dan zwom je tussen de griepvirussen. In feite dragen watervogels alle mogelijke soorten van het griepvirus met zich mee, inclusief virussen die de mens niet infecteren. Deze virussen komen in het water terecht als de vogels poepen. Maar de aanwezigheid van het virus veroorzaakt meestal geen ziekte bij deze vogels,^[3]Barber, M.R. et al., Association of RIG-I met aangeboren immuniteit van eenden tegen influenza, PNAS 107(13):5913–5918, 2010. en ook niet bij jou, ook al krijg je ze in je ogen, oren en mond.

Een evolutionist zal mogelijk zeggen dat de reden waarom de vogels (meestal) niet ziek worden, is dat die twee al miljoenen jaren met elkaar in oorlog zijn en een soort wapenstilstand hebben gesloten. Hierbij doodt het virus de gastheer niet en de gastheer geeft het virus een plek om te leven. Vanuit het scheppingsperspectief speelt het griepvirus waarschijnlijk een gunstige rol voor de vogels. Maar het is te betwijfelen of er ooit iemand onderzoek naar gedaan heeft.

Sommige virussen zijn mogelijk uit het genoom ontsnapt

Wist je dat jouw cellen veel van dezelfde dingen produceren waar ook virussen van gemaakt zijn? We maken eiwitlagen aan, we kopiëren DNA en RNA, we hebben mechanismen om DNA naar verschillende delen van het genoom te verplaatsen enz. Zo kunnen sommige virussen ontstaan zijn in normale cellulaire operaties.^[4]Terborg, P., De ‘VIGE-first hypothese-hoe gemakkelijk het is om oorzaak en gevolg om te keren, J. Creation 27(3):105–112, 2013. (VIGE = Variatie-Inducerend Genetische Element) De onderdelen zijn er allemaal. Soms worden de onderdelen samengevoegd tot dingen die bijna virusachtig lijken. Het enige wat nodig is, is dat er een paar toevallige veranderingen (mutaties) plaatsvinden. Deze samenvoeging kan zomaar uit de hand lopen en ‘viraal gaan’.

Sommige virussen zijn mogelijk aan hun oorspronkelijke ontwerpbeperkingen ontsnapt

Maar niet alle virussen zijn genoomachtig. Veel virussen die ziekten veroorzaken, zien eruit alsof ze zijn ontworpen om te doen wat ze doen. Waar komen ze vandaan? Welnu, als er een virus bestaat dat ontworpen is om de cellen van een bacterie te infecteren, of die van een muis, of van een persoon, zal er waarschijnlijk controle en evenwicht in dat systeem aanwezig zijn. Als een van die controles tekortschiet, kan het virus zich veel sneller vermenigvuldigen dan bij het oorspronkelijke doel waarvoor het ontworpen was.

Dat zou kunnen leiden tot ziekten. Zo kan een ‘heilzaam’ virus veranderen in een gevaarlijk virus. Er zouden slechts enkele kleine mutaties voor nodig zijn. We kunnen daarbij misschien denken aan een verandering in een cellulaire herkenningfactor die voorkomt dat de gastheercellen het virus detecteren en dus reguleren.

Vooral virussen die van soort op soort overspringen, zijn gevaarlijk

We zullen nu het coronavirus bespreken. Dit is virus dat niet in mensen thuishoort. Virussen die van soort op soort overspringen, worden ‘zoönotica’ genoemd (let op het woord ‘zoo’ in die naam). We hebben veel bewijzen voor zoönotische virussen. Voorbeelden daarvan zijn de griep^[5]Ma, W., Kahn, R.E., en Richt, J.A., Het varken als mengvat voor influenzavirussen: menselijke en veterinaire implicaties, J. Mol. Genet. Med. 3(1):158–166, 2008.,  de coronavirusfamilie (dit nieuwe virus,  SARS en MERS^[6]Een coronavirus (vergelijkbaar met het nieuwe coronavirus), de oorzaak van het ademhalingssyndroom in het Midden-Oosten. ) en hiv (het virus dat aids veroorzaakt).

Deze virussen veroorzaken allemaal ziekten bij de mensen. Sommige daarvan bestaan al heel lang onder de menselijke bevolking. Gelukkig doven veel nieuwe virussen vanzelf uit. Virussen zullen na verloop van tijd ook verzwakken.

Als ze zich vermenigvuldigen, pikken ze mutaties op. Soms verzwakken deze mutaties de virussen zo erg dat ze niet meer worden overgedragen. Maar dit is niet altijd het geval. Sommige virussen, zoals HIV of het humane verkoudheidsvirus (weer een ander coronavirus), kunnen zich blijven voortplanten, hoewel ze mutaties hebben opgepikt. Het hangt van veel verschillende factoren af. Bovendien zijn er geen twee virussen gelijk.

Opkomende virussen vormen een reële bedreiging

De mensheid is in de loop van de geschiedenis door verwoestende epidemieën getroffen. Van sommige daarvan, zoals de zwarte dood [de pest], weten we hoe ze ontstaan. (De zwarte dood werd veroorzaakt door een bacterie die door vlooien werd verspreid). Andere epidemieën stemmen ons tot nadenken.

Alles wat we weten, is dat meerdere oude koninkrijken, beschavingen en steden geleden hebben onder enorme perioden van ziekten en dood.

Soms hebben we gegevens waarmee we een onderbouwde inschatting kunnen maken van de oorzaak van de ziekte. Maar dat komt niet vaak voor.

De oorspronkelijke schepping kende geen ziekte^[7]Zie onze Q&A over dood en lijden: creation.com/death-and-suffering-questions-and-answers.. Toch zijn er de afgelopen zesduizend jaar wel ziekten geweest. En net zoals ze toen ontstonden, is er geen reden om om aan te nemen dat er in de toekomst niet opnieuw andere virale besmettingen zullen ontstaan. Dat is geen reden om bang te zijn, maar het zou ons moeten helpen om onze soms kwetsbare positie op deze aarde nuchter te beoordelen.

We hebben allerlei vangnetten gecreëerd om de verspreiding van infecties te voorkomen. De wereld begint steeds sneller te reageren op opkomende bedreigingen. Quarantaines, handen wassen en vaccinaties zijn allemaal onderdeel van die strategie. Dit hangt af van de ernst, het risico en of we wel of niet een manier hebben bedacht om ons er tegen te vaccineren. Denk maar eens aan de meest recente ebola-uitbraak in Afrika. We hebben vele miljoenen dollars uitgegeven om die mensen door die verschrikkelijke tijd heen te helpen. Ook werd er opnieuw een wereldwijde uitbraak voorkomen.

De uitbraak van het coronavirus dat momenteel de wereld over gaat, is een ander voorbeeld. Het sterftecijfer in China bedroeg in het begin ongeveer 20%. Eerst nam dit sterftecijfer met ongeveer de helft af. Dat kwam waarschijnlijk doordat de artsen steeds beter werden in het behandelen van de ziekte.

Maar zelfs een percentage van 1 of 2% zou betekenen dat er vele miljoenen mensen zouden sterven als het uit de hand zou lopen en net zo algemeen zou worden als, laten we zeggen, verkoudheid.

Maar de wetenschappers reageerden heel snel. In een korte tijd werden meerdere gensequenties van het virus ontrafeld. Ze werden in openbare databases geplaatst. Daarbij produceerden elektronenmicroscopen foto’s van het virus waar we mee te maken hebben. De snelheid waarmee dit alles gebeurde, was ongekend.

De toekomst van het coronavirus

Virussen maken deel uit van Gods geschapen orde.

Als het verloop van deze virusuitbraak lijkt op hoe het met eerdere uitbraken ging, kan het coronavirus zichzelf uitdoven. Dit is schijnbaar gebeurd met het menselijke H1N1-griepvirus dat in 1917 de wereld overspoelde. Miljoenen mensen werden door dit virus gedood. Het duurde 40 jaar voordat het verdween.

Er was  in 1976 opnieuw een uitbraak door een opgeslagen laboratoriummonster. Het duurde nog eens 33 jaar voordat het weer in 2009-2010 weer verdween. Dat was tijdens de H1N1-varkensgrieppandemie. Die pandemie was eigenlijk niet veroorzaakt door een bijzonder dodelijk virus.

De latere varianten waren niet zo dodelijk als de eerdere. Ook bleef het menselijke H1N1 niet bestaan onder de menselijke bevolking. Dit feit bewijst dat dit virus onderhevig was aan genetische entropie (genetisch verval). Het virus pikte gedurende zijn actieve periode zelfs meer dan 14 mutaties per jaar op. Ook was meer dan 10% van zijn genoom gemuteerd voordat het uitstierf.^[8]Carter, R.W., en Sanford, J.C., Een nieuwe kijk op een oud virus: mutatieaccumulatie in het menselijke H1N1-influenzavirus sinds 1918, Theoretical Biology and Medical Modelling 9:42, 2012. Dit kwam ook overeen met eerder gepubliceerde computersimulaties.^[9]Brewer, W., Smith, F.D., en Sanford, J.C., Informatieverlies: potentieel voor het versnellen van natuurlijke genetische demping van RNA-virussen; in: Marks II, R.J., Behe, M.J., Dembski, W.A., … Continue reading

Maar het coronavirus is geen griep. We weten ook niet zeker waar of hoe dit virus is ontstaan. Het is waarschijnlijk, mogelijk via een omweg, afkomstig van vleermuizen. Hoe dan ook, het zal zeer zorgvuldig moeten worden behandeld. Onze gezondheidszorg moet het als een ernstige en onmiddellijke bedreiging beschouwen. We kunnen niet tientallen jaren wachten tot het genetisch verval zijn werk gaat doen.

Hoe moeten we erop reageren?

Als we geloven in het schepping-vloekmodel (Romeinen 8:20), zullen er waarschijnlijk altijd weer nieuwe ziekten opduiken. Maar als er een opduikt, moeten we het risico nuchter inschatten. Ook moeten we de juiste voorzorgsmaatregelen nemen. We moeten ook altijd bereid zijn om mensen in nood te helpen en er steeds rekening mee houden dat ook wijzelf in zo’n situatie zouden kunnen zitten. Liefdevolle gaven schenken, bij voorkeur via een Christelijke hulporganisatie, is altijd een optie. Maar we moeten ook de kans grijpen om het Evangelie te delen. Want heel vaak is iemand die zich realiseert hoe kwetsbaar het leven eigenlijk is, meer bereid om de door Jezus Christus aangeboden hoop te accepteren.

Conclusies

Virussen maken deel uit van Gods geschapen orde. We zien dat er veel van die virussen een gunstige rol spelen. Toch leven we in een wereld die door de zonde vervloekt is. Daardoor is er veel lijden, dood en ziekte. Sommige virussen zijn gevaarlijk geworden en hebben door de geschiedenis heen de mensheid onnoemelijk veel leed bezorgd.

Dit heeft ons ertoe gedwongen om innovatieve strategieën te ontwikkelen om deze virussen in toom te houden. God heeft ons geen lang leven beloofd en ook geen goede gezondheid. Maar Hij heeft beloofd om deze door zonde vervloekte wereld en onze door ziekte geteisterde lichamen te verlossen. Daarom moeten we hoe dan ook onze hoop niet op deze aarde vestigen. Laten we voor onze hoop opzien naar de Heere Jezus, want onze verlossing is nabij!

Door dr. Robert Carter

Bron: creation.com/wuhan-coronavirus van Creation Ministries International 6 februari 2020