De rechtvaardige zal op grond van geloof leven (Rom. 1:17)

Deze woorden, ‘de rechtvaardige zal op grond van geloof leven’, die geschreven staan in het Oude Testament in Habakuk 2:4 (‘de rechtvaardige zal door zijn geloof leven’), worden in drie Brieven in het Nieuwe Testament geciteerd. Iedere keer wanneer ze geciteerd worden, brengen ze een nieuw gezichtspunt naar voren wat betreft het leven en de wandel van de gelovige in Christus.

In Romeinen 1 schrijft Paulus over de goddeloosheid van de mens en de gerechtigheid van God. De mens bevindt zich van nature in een staat van moreel verderf; volgens de Goddelijke standaard is hij volkomen onrechtvaardig. Ook de wet overtuigt de mens eenvoudigweg van zijn onvermogen om de gerechtigheid die hij eist, voort te brengen. Maar we zien in Romeinen dat het op grond van geloof is dat God de gelovige rechtvaardigt en vandaar ook: ‘De rechtvaardige zal op grond van geloof leven’.

In Hebreeën 10 lezen we: ‘Want nog een zeer korte tijd, en Hij Die komt, zal komen en niet uitblijven. Maar de rechtvaardige zal op grond van geloof leven’. Hier staat het citaat aan het eind van een gedeelte dat tot doel heeft de gelovige te behoeden voor ontmoediging en afval. Het staat ook precies vóór Hebreeën 11, waarin de levens van oudtestamentische gelovigen op een opmerkelijke wijze worden opgesomd. Of het nu gaat om het wandelen in gemeenschap met God, het verwachten van het oordeel dat over de wereld komt, het leven van een pelgrim of het overwinnen van de vijand, de nadruk ligt hier op hoe deze mannen uit het verleden leefden op grond van geloof en door God waardig werden geacht.

In Galaten 3:11 wordt dezelfde tekst weer op een andere manier gebruikt. ‘En dat door [de] wet niemand voor God gerechtvaardigd wordt, is duidelijk, want de rechtvaardige zal op grond van geloof leven’. Hier sluit de apostel de gedachte aan gerechtigheid door werken van de wet uit. Rechtvaardiging is alleen op grond van geloof en op geen enkele wijze op grond van de wet. Daar gaat het om in Galaten.

Laten we deze gedachten samenvatten. In Romeinen is het de rechtvaardige die leeft op grond van geloof. In Hebreeën zien we dat de rechtvaardige leeft op grond van geloof en in Galaten gaat het erom dat de rechtvaardige leeft op grond van geloof.

W. Kelly